Η Παναγιά μας η Λαμπηδόνα

Σε μιαν από τις πολλές εκδρομές που κάναμε με τον συχωρεμένο τον πατέρα μου στο βουνό μας, το Πήλιο, θυμάμαι σε ένα βάθος του ορίζοντα, μακριά από τον αμαξιτό δρόμο, σαν σε κρυψώνα παραμυθιού, σωρούς ερειπίων και κάποια κτίσματα παριστάνοντα μετά βασάνων τα όρθια ...αλήθεια ήταν, ονειρωσιά παιδιάστικη , δεν ξέρω να πω ακριβώς. 

Όμως το που η μάνα μου είπε "καλέ η Παναγία η Λαμπινού, μοναστήρι ήταν κάποτε...." υπήρξε - τω όντι- λόγος που δεν τον ονειρεύτηκα.

Και το χωριό, εκεί δίπλα, που βλέπει στην αιγαιοπελαγίτικη θάλασσα Λαμπινού το λένε.

Με τα χρόνια το ξέχασα εκείνο το θέαμα.

 Μόνο καμιά φορά -άμα ήθελα να αναπαυτώ σε τρυφεράδες- το ανασκεύαζα εντός μου σε εντόπιο "μικρό σπίτι στο λιβάδι" και αντί της Λώρας της κοτσιδούς, εγώ έβαζα μυστήρια καλογέρια ενός αγνώστου μου παρελθόντος να ανασταίνονται και να κατηφορίζουν στη θάλασσα για να ψαρέψουν ψαράκια γιορτινών ημερών. 

Πρόσφατα, φάνηκε στα μέρη μας ένας ξένος μοναχός και αναρωτηθήκαμε για το πώς και το τί του, όταν τον ακούσαμε να κηρύσσει τον θείο λόγο και περόνιασαν τα λόγια του την καρδιά μας.

Μάθαμε πως ήρθε από αλλού (τελικά δεν μας ένοιαξε το "αλλού" του) και ότι με τις ευλογίες του Δεσπότη, ανέλαβε να ξανανοίξει το μοναστήρι στη Λαμπινού! 

Έχουν αρχίσει οι εργασίες αποκατάστασης εκείνων των ερειπίων -που τελικά δεν τα ονειρεύτηκα- και μια νέα αδελφότητα θα εγκατασταθεί σύντομα.

Η Παναγιά στη Λαμπινού, η Λαμπηδόνα πανηγυρίζει 23 Αυγούστου.

 Κόσμος πολύς ανηφορίζει από σήμερα και γυναίκες φιλέορτες και ευσεβείς, ανασταίνοντας τον Αλέξανδρο της Σκιάθου, έχουν ήδη μαζέψει τα χρειώδη ώστε να είναι αξιοπρεπής η πανήγυρις, για να μολαϊμίσει ο πολυκαιρισμένος πόνος των ερειπωμένων πάλαι ποτέ κελιών. 

Στήνουν και  κατσαρόλες να μαγειρέψουν για τους επισκέπτες -για το εδέσιμον της ημέρας αλλά και για τον θρίαμβο της νέας ζωής που ξεκινά, ως υπογράμμιση του "θανάτω, θάνατον πατήσας".

Για τούτη την Παναγία την Λαμπηδόνα, που μετά από τόσα χρόνια θα ξαναευλογήσει ανθρώπινες πνοές να χνωτίζουν την εικόνα Της, ο νεοφερμένος καλόγερος -μάθαμε και το όνομά του πια, Επιφάνιος Δημητρίου λέγεται-  έγραψε σε έντυπο της Μητρόπολης τα εξής (ξεκινώντας με αναφορά του Παπαδιαμάντη, στο διήγημά του "Η Γλυκοφιλούσα"):

"Επάνω εις έναν βράχο του ανατολικού Πηλίου, κάτωθεν του χωρίου Λαμπινού και σιμά εις το πέλαγος είναι κτισμένο το μονύδριον της Παναγίας της Λαμπηδόνας μαστιζόμενον από θύελλας και λαίλαπας,...νανουριζόμενον από τα άσματα τα οποία ο άνεμος έψαλλε δι'αυτό....Ολόγυρα εις τους τοίχους του ναίσκου, υψηλά άνω των υπερθύρων και υπό τα γείσα της στέγης, υπάρχουν ωραία μικρά πινάκια παλαιών χρόνων...όλα χρωματιστά, γαλάζια και υποπράσινα και κιτρινωπά και λευκά, με κλαδάκια και λουλούδια...στίλβοντα εις τον ήλιον, χάρμα οφθαλμών, κειμήλια υψηλά κείμενα, στερεά βαλμένα εις τας κόγχας των, λείψανα παλαιών χρόνων και καιρών." 

Με το ύφος αυτό του Παπαδιαμάντη και με τις ωραίες εκφράσεις του παραλλαγμένες ολίγον, θα προσπαθήσω να παρουσιάσω το μεγαλείο της Ιεράς Μονής της Παναγίας Λαμπηδόνος Πηλίου.

Σε μια φυσική αγκαλιά του Ανατολικού Πηλίου, κάτω από το χωριό Λαμπινού και δίπλα σχεδόν στη θάλασσα μέσα σε πολύ ωραίο και ησυχαστικό περιβάλλον από καστανιές, πλατάνια, δάφνες, μυρτιές, άγριες ροδιές και πολλές ελιές, βρίσκεται το ταπεινό μοναστηράκι της Παναγίας της Λαμπηδόνας.

Αγναντεύει απέναντι το αγιώνυμον όρος του Αθωνος σαν να αντλεί από τις εκεί προσευχές των πτηνών της ερήμου δύναμη, για να στέκει ακόμη ορθό εις πείσμα του πανδαμάτορος χρόνου που ζητά να το αφανίσει.

Μέσα στα πολλά μοναστήρια και τα ερειπωμένα ασκηταριά του όρους των Κελλίων, στολίζει κι' αυτό με την παρουσία του την περιοχή και περιμένει σιωπηλά και υπομονετικά την ανάστασή του.

Από τα λιθανάγλυφα του γλύπτη Μίλιου Ζηπανιώτη που βρίσκονται στα υπέρθυρα της δυτικής και νότιας εισόδου του καθολικού, μαθαίνουμε ότι ο ναός κτίστηκε στα 1796 από τον λαϊκό αρχιτέκτονα Δήμο Ζηπανιώτη, με έξοδα του πρώτου αρματωλού του Πηλίου Στέργιου Μπασδέκη, ηγουμενεύοντος Ιγνατίου ιερομονάχου και Δανιήλ ιερομονάχου.

Σε μία κρήνη, όμως, της αυλής υπάρχει επιγραφή με ημερομηνία 1780 που σημαίνει ότι -μάλλον- προϋπήρχαν άλλα κτίσματα παλαιότερα.

Για το κτίσιμο του μοναστηριού, υπάρχει μία ωραία τοπική παράδοση.

Μία νύχτα ένα καράβι κουρσάρικο πάλευε με τα κύματα, κοντά στις ανατολικές ακτές του Πηλίου. Το καράβι κινδύνευε να διαλυθεί πάνω στους βράχους. Ο καπετάνιος παρακάλεσε την Παναγία να τον σώσει κι' εκείνος θα έκτιζε μια εκκλησία εκεί που θα έπεφτε η μπάλα του κανονιού του.Τότε φάνηκε μία λάμψη, μία λαμπηδόνα, που τον οδήγησε στο μικρό λιμάνι κάτω από το μοναστήρι και εκείνος έριξε μία κανονιά και στη θέση που έπεσε η μπάλα, στη ρίζα μιας ελιάς, έκτισε το ναό της Παναγίας. Μέχρι σήμερα, υπάρχει ένα μικρό κομμάτι από τη μπάλα αυτή, στο Ιερό Βήμα της εκκλησίας.

Από το παλαιό μοναστήρι σώζεται το καθολικό -που είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου- αλλά με πολύ μεγάλες φθορές στο άλλοτε αριστουργηματικό του τέμπλο, το οποίο είναι έτοιμο να καταρρεύσει. Ακριβώς δεξιά του καθολικού, υπάρχει παρεκκλήσιο αφιερωμένο στους θαυματουργούς Αγίους Αναργύρους Κοσμά και Δαμιανό.

 Επίσης σώζονται η ανακαινισμένη -με την βοήθεια του τότε Δήμου Αφετών- δυτική πτέρυγα της Μονής και η αριστερή πτέρυγα με πληγωμένη όμως, από ρωγμές,  την τοιχοποιία της, περιμένοντας και αυτή την αποκατάστασή της.  

Από τα κειμήλια, εκτός από κάποιες εικόνες λαϊκής τέχνης, σώζεται συντηρημένη η εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ένα άγιο ποτήριο, ένα ευαγγέλιο, μία λειψανοθήκη και μερικά παλαιά λειτουργικά βιβλία".

Αναρτήθηκε από ΕΛΕΝΑ